ภาษาไทยของเรามีพยัญชนะ ๔๔ รูป ๒๑ เสียง
มีพยัญชนะที่นำมาใช้ ๔๒ รูป (ฃ และ ฅ ไม่ได้ใช้แล้ว) ถึงอย่างไรนั้น นักเรียนก็จำเป็นต้องมีพื้นฐานความรู้เรื่องหมู่ของอักษรไทย (พยัญชนะไทย) ซึ่งแบ่งออกเป็นสามหมู่ ซึ่งจะนำไปสู่การเรียนภาษาไทยเกี่ยวกับเสียงวรรณยุกต์ (ว่าด้วยการผันอักษร)
อักษรสามหมู่ ได้แก่ อักษรกลาง
อักษรสูง
อักษรต่ำ
อักษรกลาง ก จ ด ฎ ต ฏ บ ป อ
หรือ นักเรียนคนไหนต้องการสร้างคำอื่น ๆ เพื่อเป็นหลักแห่งการท่องจำก็ย่อมทำได้ ไม่ผิดนะครับ)
อักษรสูง
ส่วนอักษร ฃ ฐ ษ ศ ไม่นิยมนำมาผันอักษร
หรือ ฃ (ขวด) ของ ฉัน ถูก ผี เศรษฐี (ศษฐ) ฝัง สาป หาย
อักษรต่ำ
ค ฅ ฆ ง
พ ฟ ภ ม
อักษรต่ำที่นิยมนำมาผันอักษร คือ ค ง ช ท น พ ฟ ม ย ร ล ว
อักษรต่ำ แยกออกเป็น อักษรคู่ และ อักษรเดี่ยว เพื่อประโยชน์ในการผันอักษรให้ครบ ๕ เสียง ดังนี้
อักษรคู่ มีทั้งหมด ๑๔ ตัว ได้แก่
โดยอักษรคู่นี้ต้องผันเสียงทำหน้าที่ร่วมกับอักษรสูง (พิจารณาตามหน่วยเสียง) ดังนี้
อักษรเดี่ยว มีทั้งหมด ๑๐ ตัว ได้แก่
นักปราชญ์ทางภาษาไทยในอดีตจึงจัดแบ่งพยัญชนะไทยออกเป็นสามหมู่ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ไตรยางศ์” นะครับ และชื่ออันเป็นที่คุ้นหูกัน นั่นคือ “อักษรสามหมู่”
อักษรกลาง มีทั้งหมด ๙ ตัว ได้แก่
อักษรกลางที่นิยมนำมาผันอักษร มี ๗ ตัว นะครับ ได้แก่อักษร ก จ ด ต บ ป และ อ ส่วนอักษร ฎ และ ฏ นั้นไม่นิยมนำมาผันอักษร
วิธีการท่องจำอักษรกลางเพื่อให้เกิดองค์ความรู้สู่ทักษะพุทธิพิสัยขั้นสูงต่อไป หมั่นฝึกว่า ไก่ จิก เด็ก ตาย (ฎ ฏ) บน ปาก โอ่ง (นิยมท่องกันแบบนี้)
อักษรสูง มีทั้งหมด ๑๑ ตัว ได้แก่
ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห
อักษรสูงที่นิยมนำมาผันอักษรมี ๗ ตัว คือ ข ฉ ถ ผ ฝ ส ห
วิธีการท่องจำอักษรสูงเพื่อให้เกิดองค์ความรู้สู่ทักษะพุทธิพิสัยขั้นสูงต่อไป หมั่นฝึกว่า
บทสำหรับจำอักษรสูง (ครูคิดเอง หากนักเรียนต้องการจดจำคำอื่นก็สามารถแต่งเองได้ นะครับ) ไข่ (ฃ) ขวด ฉิ่ง ฐาน ถุง ผึ้ง ฝา (ศ ษ ส) สามสอ หาย
อักษรต่ำ มีทั้งหมด ๒๔ ตัว ได้แก่
ช ซ ฌ ญ
ฑ ฒ ณ ท ธ น
ย ร ล ว ฬ ฮ
ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ
/ค/ ค ฅ ฆ ผันอักษรร่วมกับ ข
/ช/ ช ฌ ผันอักษรร่วมกับ ฉ
/ซ/ ซ ผันอักษรร่วมกับ ส
/ท/ ฑ ฒ ท ธ ผันอักษรร่วมกับ ถ
/พ/ พ ภ ผันอักษรร่วมกับ ผ
/ฟ/ ฟ ผันอักษรร่วมกับ ฝ
/ฮ/ ฮ ผันอักษรร่วมกับ ห
ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ
บทสำหรับจำอักษรเดี่ยว (ครูคิดเอง หากนักเรียนต้องการจดจำคำอื่นก็สามารถแต่งเองได้ นะครับ) เงิน ญวน เณร นำ มา ไร้ ลาย ว่าว จุฬา
โดยอักษรเดี่ยวนี้ต้องผันเสียงทำหน้าที่ร่วมกับอักษร “อ และ ห” อันทำหน้าที่เป็นอักษรนำเพื่อผันอักษรให้ครบ ๕ เสียง
